Slaapstoornissen

1. Iedereen is anders… en slaapt ook anders

Naar schatting hebben een op drie mensen te kampen met slaapstoornissen. Meestal zijn die van tijdelijke aard en een gevolg van een of andere bijzondere gebeurtenis, maar soms kunnen ze wijzen op een ernstiger probleem.

Laat ons beginnen met het ontkrachten van de mythe dat iedereen 8 uren slaap nodig heeft om te kunnen spreken van een goede nachtrust. Niets is minder waar. Slaaponderzoek heeft uitgewezen dat de slaapbehoefte verschilt van persoon tot persoon. Ook schommelt deze tussen vier en elf uren per nacht. Ongeveer 10% van de bevolking heeft genoeg aan een gemiddelde van 6,5 uur per nacht en zowat 15% heeft meer dan 9 uren nodig. Kinderen hebben meestal iets meer slaap nodig, terwijl bejaarden het doorgaans met iets minder kunnen stellen. Ook geografische factoren kunnen een rol spelen. Zo slaapt men normaal iets langer in de bergen en minder lang aan zee.

2. Slaapstoornissen: soms onschuldig, soms een echt probleem

Iedereen heeft wel eens last om in slaap te raken, slaapt wel eens minder goed of heeft ‘s morgens last om uit bed te komen. Dikwijls heeft dat te maken met een ongewone of pijnlijke gebeurtenis overdag – bijvoorbeeld. een overlijden, een ruzie, een tegenslag of een blijde gebeurtenis – met een bijzonder stresserende bezigheid of gewoon omdat er letterlijk iets op de maag is blijven liggen na een te zware maaltijd voor het slapengaan, of omgekeerd omdat u met een lege maag naar bed gaat. Veel vrouwen slapen elke maand rond hun menstruatie iets minder goed. Ook na een lange vliegtuigreis waardoor onze biologische klok verstoord is, kunnen tijdelijk slaapstoornissen optreden.

Meestal verdwijnen dit soort slaapstoornissen na een paar dagen spontaan als de aanleiding verdwenen of vergeten is , en hoeft u zich daarover geen zorgen te maken. Integendeel zelfs, wie zich teveel zorgen maakt en zich opwindt over dat slaapprobleem, riskeert de zaken alleen maar erger te maken.

Wanneer spreekt men van slapeloosheid?

Men spreekt pas van slapeloosheid wanneer iemand zonder duidelijke reden dagenlang last heeft om in slaap te raken. Meer dan 3 weken lang. Of ‘s nachts geregeld wakker wordt, én wanneer dit ook overdag zijn weerslag heeft (u voelt zich moe en geprikkeld, concentratieproblemen, eventueel hoofdpijn enzovoorts.). In dergelijke gevallen is het aangewezen om een arts te raadplegen, en kan het eventueel nodig zijn om een onderzoek te laten doen in een gespecialiseerd slaaplaboratorium. Daarnaast kunnen chronische slaapstoornissen ook veroorzaakt worden door externe factoren. Een factor die zeer logisch is, maar veelal over het hoofd gezien wordt, is de slaapomgeving en meer bepaald de matras. Jarenlange slaapstoornissen kunnen soms vrijwel onmiddellijk opgelost worden door de aanschaf van een goed slaapsysteem.

3. Oorzaken van slaapstoornissen

• Slapeloosheid of insomnia is geen ‘ziekte’ op zich. Maar is, net zoals bijvoorbeeld koorts, eerder een symptoom dat er iets anders aan de hand is. Sommige ziekten, zoals bijvoorbeeld diabetes, astma of andere ademhalingsproblemen, hartritmestoornissen, reuma enzovoorts., kunnen gepaard gaan met slapeloosheid. Soms kan slapeloosheid ook wijzen op een psychologisch probleem, zoals bijvoorbeeld een depressie. In al die gevallen heeft het uiteraard weinig zin om het slaapprobleem op zich aan te pakken, maar moet de onderliggende oorzaak worden behandeld.

• Restless Leg Syndroom

• Een andere mogelijke oorzaak van slapeloosheid is het zogeheten ‘Restless Leg Syndroom’ : u wordt geplaagd door een onaangenaam prikkelend gevoel in de benen waardoor u niet stil kan blijven liggen, terwijl u nog maar juist in bed ligt. Tot 5% van de bevolking zou hieraan leiden. Het komt iets meer voor bij ouderen en tijdens de zwangerschap. De precieze oorzaak is nog onbekend, maar er bestaan geneesmiddelen waarmee men dit syndroom goed onder controle kan houden.
• Ook sommige geneesmiddelen (zoals bepaalde antidepressiva, geneesmiddelen tegen hooikoorts, tegen hoge bloeddruk enzovoorts.), opwekkende dranken zoals koffie, cola en alcohol kunnen slaapstoornissen veroorzaken.
• Tenslotte kunnen ook ploegen- of nachtarbeid of andere omstandigheden die onze biologische klok permanent verstoren, tot chronische slapeloosheid leiden.

Slapeloosheid kan met andere woorden medische, persoonlijke en omgeving bepaalde oorzaken hebben.

4. Waaraan moet een gezond bed of matras voldoen?

Voor een behoorlijke nachtrust en een ontspanning van skelet en spieren is het nodig dat het lichaam over de gehele oppervlakte gelijkmatig gedragen wordt in een houding die de natuurlijke krommingen van de rug ondersteunt.

Algemeen wordt aangenomen dat de ideale houding ‘s nachts deze is waarbij de wervelkolom in zijligging recht ligt. In rugligging dient het lichaam zo gedragen te worden dat de natuurlijke S-vormige kromming behouden blijft.

Hoe harder het ligvlak is, hoe meer weerstand het biedt tegen indrukking. De hardheid van het ligvlak bepaalt de druk die het achterhoofd, de schouderbladen, de lenden en vooral het bekken en de hielen tijdens het slapen ondervinden.

Te hard matras / te zacht matras

Een te hard matras kan op die plaatsen overbelastingsverschijnselen doen ontstaan. Waardoor men genoodzaakt is voortdurend anders te gaan liggen. Dat komt zowel bij magere als bij kleine, zware mensen voor. De magere heeft te weinig onderhuids weefsel om de druk tussen het lig oppervlak en de botten op te vangen, de zwaarlijvige heeft proportioneel te veel gewicht voor zijn oppervlakte. Een te zachte matras zorgt ervoor dat het lichaam te veel wegzinkt, wat rugklachten teweeg kan brengen. De matras moet het lichaam tijdens de slaap ondersteunen. Zij moet veerkrachtig zijn en die veerkracht blijven behouden om de lichaamsdruk op te vangen en te verdelen. Bovendien moet zij het transpiratievocht kunnen opnemen en het door verdamping weer kunnen afvoeren.

Samenstelling matrassen

Momenteel gebruikt men voor de vervaardiging van heel wat matrassen kunststoffen, zoals schuimrubber en polyetherschuim. Sommige matrassen zijn samengesteld uit meerdere materialen en hebben een binnenvering. Kapok, een veerkrachtige zaadpluim van de kapokboom, werd vroeger meestal gebruikt als matrasvulling.

Een gelijkmatige spreiding van de druk van het lichaamsgewicht over heel het lichaamsoppervlak bereikt men door bijvoorbeeld. op korrelige of vloeibare materialen zoals kaf of zand te liggen. Die korreltjes kunnen zich ten opzichte van elkaar vrij bewegen en zich zo verplaatsen dat ze het lichaam gelijkmatig ondersteunen. In deze categorie hoort ook het waterbed thuis. Hier kan het water zich immers nog ‘vloeiender’ dan bij korrels aan het lichaam aanpassen.

Alle soorten matrassen hebben een zachtere en hardere uitvoering. Alvorens een matras te kopen, is het aan te raden om de indrukbaarheid ervan eens uit te testen door erop te gaan liggen. Hoe groter de inzakking van de schouders en het bekken, des te beter is de matras aangepast om de wervelkolom in zijligging recht te houden en de S-curve in rugligging te ondersteunen.

De meeste mensen slapen op hun zij. Op een harde of een te zachte ondergrond wordt de ruggengraat in die houding echter aanzienlijk gekromd. De wervelkolom wordt daarbij aan een aantal trek- en duwkrachten onderworpen. Deze kunnen een schadelijke invloed hebben.

Traagschuim matrassen blijken zeer goed te scoren in de ondersteuning van de wervelkolom en de optimale verdeling van het lichaamsgewicht. Zowel in zijlig als in ruglig neemt de wervelkolom een gezonde houding aan. Op geen enkel ander systeem is de maximale druk op het lichaam zo laag. Bovendien is de doorbloeding beter op dit type matras.

Chris Nederhorst

Mijn naam is Chris Nederhorst, oprichter van matras.info en Royal Health Foam. Ik werk al meer dan 30 jaar met veel plezier in de matrassenbranche en deel graag mijn kennis. Mocht u nog vragen hebben, bel mij gerust! U kunt mij bereiken op 070-3387010.

Delen op: