De geschiedenis van het slapen. Iedereen heeft slaap nodig maar waarom eigenlijk? Komt het omdat onze spieren en geest vermoeid zijn en behoefte hebben aan rust? Of zijn het onze genen die in een 24 uur ritme leven waardoor we eens in de 24 uur slaap nodig hebben? De wetenschap is er nog niet uit wat het is dat ons dwingt om te slapen.

Wij als homo sapiens hebben een lange geschiedenis, ook omtrent slapen. Vandaag de dag hebben wij nog steeds het lichaam van een jager inclusief staartbeen. In de oude tijden was de mens een zeer kwetsbaar wezen vooral als het donker werd. De mens leefde toen solitair of in groep maar moest altijd waakzaam en alert blijven.

Slapen gebeurde toen zoveel mogelijk beschermd en verscholen. Grotten, holen of hooggelegen plaatsen waar de ingang bewaakt kon worden hadden de voorkeur. Het vuur aanhouden en het waken over andere hielden zodoende onze voorvaderen gedurende de nacht zo goed als zeker meerdere uren achter elkaar wakker. De nachten werden meerdere keren onderbroken zoals nu nog steeds gebeurt bij primitieve bevolkingsgroepen. Doordat ze zich organiseerden in groepen kon het waken ‘s nachts tot een bepaalde groep worden beperkt. Waardoor de rest zich langzaam kon evolueren naar de moderne sociale slaap.

De ideale slaapplaats

Op een gegeven moment zijn wij geëvolueerd van slapers in een hol of nest naar meer beschermde (slaap) vertrekken waar mensen en families bij het vuur de warmte en de bescherming van elkaar kregen. Ze sliepen op een ondergrond die hen beschermde tegen kou, vocht en ongedierte. Huiden, zakken gevuld met stro, mos en allerlei materialen werden bovenop een kist met de voor hun meest kostbare bezittingen gelegd en diende zodoende als bed.

De Romeinen en de Grieken leefden letterlijk in hun bed. Ze aten en spraken liggend. Het is bekend dat de strijdvaardigste in de middeleeuwen sliepen in vol krijgsornaat om zodoende snel tot actie te kunnen overgaan. De “gewone” mannen, vrouwen en kinderen sliepen samen in een bed onder huiden. De preutsheid uit de Victoriaanse tijd bracht nieuwe ideeën over hygiëne aan het licht. Hierdoor ontstond nachtkleding zoals slaapmutsen en ook individuele slaapkamers en bedden. De onderdanen van de Franse koningen werden liggend in bed ontvangen.

De verschillende slaaphoudingen

Het meeste mensen slapen op hun zij. Dit is ook best logisch omdat veel vrouwen bijna continu in verwachting waren en daardoor lastig anders konden liggen. Deze houding biedt tevens een betere bescherming voor de foetus.

Maar we liggen nu steeds meer op onze rug. Dit komt niet alleen door de te harde matrassen die onze slaap verstoren maar ook omdat wij nu over elektriciteit beschikken. We hebben 24 uur per dag beschikking over licht, digitale communicatie met een wereldwijd vertakt informatienetwerk (internet) waardoor we ook ‘s nachts een permanente toegang hebben tot elke vorm van amusement en recreatie… tot in de slaapkamer aan toe.

Onze slaapbehoefte en slaapgebrek

Maar hoeveel slaap heeft een mens nou eigenlijk nodig en hoeveel rek zit er in onze slaapbehoefte? We slapen gemiddeld één derde van onze tijd. Vergooien wij dan zomaar één derde van ons leven?

Nee, slaap hebben wij zeer zeker nodig om goed te kunnen functioneren. Het is zelfs zo dat hoe meer we van en over slapen weten hoe meer we kunnen zien dat onze huidige problemen eerder te wijten zijn aan slaapgebrek dan aan een tijdverspilling door slaap. Slecht slapen en te weinig slapen is wellicht de grootste kwaal van onze tijd. Maar door onze moderne en technologische manier van leven nu vereist dat we, nog meer dan in het verleden, onze slaap optimaal moeten benutten.

Slaaponderzoeken wijzen steeds weer uit dat zelfs het minste slaap tekort ons minder effectief doet functioneren. Hierdoor ontstaan tal van problemen zoals ziektes en concentratie-problemen, hierdoor ontstaan veel ongelukken.

Onze huidige slaapwijze

Nog altijd slaapt ongeveer 70% van de mensen samen met iemand anders. Sinds zo’n honderd jaar zijn wij geëvolueerd naar het slapen in individuele slaapkamers. Hier kunnen ouders of kinderen zich terugtrekken.

Sinds het uitvinden van de metalen verenmatras en boxspring slapen wij bijna altijd horizontaal en hebben de vele kussens langzaam maar zeker plaatsgemaakt voor moderne en meer hygiënisch verantwoorde matrassen. Het belang van deze verantwoorde matrassen is groot. Een goed bed of matras moet aan vele eisen voldoen zodat de temperatuur goed en comfortabel is, het matras niet te vochtig word en de houding voor de slaper goed is en ontspanning met zich meebrengt.

Minder slaap, meer tijd

Wellicht kunnen we in de toekomst inderdaad wel 24 uur functioneren zonder dat we tijd verdoen aan slapen. Als je naar de technologische veranderingen van de laatste 100 jaar kijkt en dit afzet tegen onze totale evolutie heeft die zich in een (symbolische) seconde voltrokken. Terwijl wij er 40.000 jaar over hebben gedaan om van de homo sapiens naar de mens van nu te evolueren.

Het ideale bed van vandaag

Het ideale bed van vandaag de dag moet aan enorm veel eisen voldoen om voor een goede nachtrust te zorgen. Het meest ideale bed laat je lekker wegzakken om op deze manier een optimaal druk-verlagend effect te hebben waardoor een zo groot mogelijk raakvlak met uw lichaam verkregen wordt. Het bed moet in ieder slaaphouding een optimale ondersteuning bieden en zorgen voor ontspanning. Ook moet de temperatuur en vochtigheid goed zijn. Pas dan kan het lichaam en de geest tot rust komen en de regenererende eigenschappen van de mens tot zijn recht komen.

Chris Nederhorst

Mijn naam is Chris Nederhorst, oprichter van matras.info en Royal Health Foam. Ik werk al meer dan 30 jaar met veel plezier in de matrassenbranche en deel graag mijn kennis. Mocht u nog vragen hebben, bel mij gerust! U kunt mij bereiken op 070-3387010.

Delen op: