Onderzoek anti-decubitusmatrassen. In een artikel in The Lancet is een onderzoek beschreven van Hofman e.a. over een zogenaamd anti-decubitusmatras. Hierin wordt een gunstig preventief effect beschreven van dit soort matrassen. Het gaat om het Comfortex DeCube matras van ComforMed Europe +B.V. in Halsteren. De fabrikant claimt een gunstig effect van deze matras door de mogelijkheid enkele kubusvormige delen onder bedreigde lichaamsdelen te verwijderen.  En ook door een gunstige verdeling van het lichaamsgewicht over een groter oppervlak.

Bij 44 oude mensen met een heupfractuur die een operatie vereiste, werd gerandomiseerd de DeCube matras met een standaard ziekenhuismatras vergeleken. Na een week was bij 25 van de DeCube groep een vorm van decubitus opgetreden. Bij 64 van de controlegroep, na 2 weken waren deze cijfers 24 en 68. Geconcludeerd werd dat het gebruik van de DeCube matras een significante verbetering betekende ten opzichte van de standaard ziekenhuismatras. Maar dat verder onderzoek nodig was om uitspraken te kunnen doen over de effecten van andere aanbevolen anti-decubitusmatrassen.

Het spreekt voor zich dat de fabrikant met dit artikel in de hand veel van zich laat horen. Wellicht is een zekere reserve gerechtvaardigd. Hoewel op de uitvoering van het onderzoek geen commentaar is te leveren, perfecte opbouw, randomisering en statistiek. Is dat wel mogelijk voor het onderzoek zelf en de conclusies. Er wordt gesteld dat mensen met een vergroot risico, op een speciale anti-decubitusmatras of bedsysteem moeten worden verpleegd. Het is dan ook niet verrassend dat bij mensen met een duidelijk vergroot risico decubitus ontstond. Evenmin dat met de DeCube in mindere mate het geval was. Het is zelfs de vraag of het ethisch wel geheel correct was de DeCube patiënten te vergelijken met patiënten die op een standaardmatras werden verpleegd. Een andere als ‘anti decubitus’ beschreven matras was logischer geweest. De onderzoekers hebben wat dit betreft in ieder geval niet de consensus gevolgd.

Verhoogd risico met standaardmatras

Verder is opvallend hoe hoog het percentage mensen met decubitus is met een standaardmatras. Percentages van 64 en 68 zijn veel hoger dan in Nederland gebruikelijk. In een onderzoek in het Academisch Ziekenhuis Utrecht werd al in 1984 een decubitus van 11 gevonden voor het gehele ziekenhuis. En ook van 13 procent voor de heelkundige afdelingen. Na het doorvoeren van de eerste consensusnormen waren deze percentages in 1988 6,3 en 4,5. Juist op de heelkundige afdelingen, inclusief orthopedie, waren de resultaten zeer gunstig. Deze cijfers laten zien dat ook zonder de aanschaf van de dure DeCube matras goede resultaten mogelijk zijn. Ten slotte was het onderzoek niet dubbelblind uitgevoerd. Ook al was dat niet mogelijk. In een commentaar in hetzelfde nummer is daarop al ingegaan. De onderzoekers stellen terecht dat meer onderzoek, ook naar andere matrassen, noodzakelijk is om tot een verder oordeel te komen.

Er zijn vele matrassen en bedsystemen op de markt die alle een zeker effect hebben op het optreden van decubitus. Metingen met een ‘Oxford pressure monitor’ toonde aan dat met de meeste schuimmatrassen, zoals ook de DeCube er een is, drukreductie van ongeveer 30% is te verkrijgen. Dit is een apparaat dat in staat is de druk tussen een persoon en een onderlaag te meten. Dit ten opzichte van een standaard ziekenhuismatras.

Uit de verpleegkunde is sinds de jaren vijftig het zogenaamde windring effect bekend. Bij personen die op een gedeeltelijk opgeblazen band werden gelegd, ontstond juist decubitus. Dit ontstond bij de lichaamsdelen die op die rand hadden gelegen. Ook bij de DeCube matras ontstaat door het weghalen van een kubus onder de bedreigde delen een verhoogde druk aan de randen. In hoeverre dit ook klinisch van belang zal zijn, moet verder worden onderzocht.

Groot probleem in de gezondheidszorg

Decubitus vormt een groot probleem in de gezondheidszorg en het voorkomen ervan is belangrijk. Zeker nu meer mensen een hoge leeftijd bereiken. Goede matrassen zijn daarbij van belang en goed onderzoek moet zeker worden uitgevoerd. De invoering van een keurmerk is al eerder geadviseerd. Echter lijkt dit niet direct in het belang van de industrie te zijn. Bij zo’n beoordeling dient niet alleen naar drukreductie te worden gekeken. Maar ook naar zaken als brandwerendheid, water afstoting, temperatuurbeïnvloeding etc. Door het Centrum voor Textielresearch van TNO is in dit kader al onderzoek naar speciale anti-decubituskussens gedaan. Verder onderzoek naar matrassen volgt nog.

Het is waarschijnlijk verstandiger om eerst de resultaten van dergelijke onderzoeken eerst af te wachten. En niet vanwege deze ene publicatie massaal de DeCube matras aan te schaffen.

Originele tekst door R.E. Haalboom
Bron: www.ntvg.nl

Chris Nederhorst

Mijn naam is Chris Nederhorst, oprichter van matras.info en Royal Health Foam. Ik werk al meer dan 30 jaar met veel plezier in de matrassenbranche en deel graag mijn kennis. Mocht u nog vragen hebben, bel mij gerust! U kunt mij bereiken op 070-3387010.

Delen op: